بارزسازی و زون بندی توده های گردو غبار جنوب غرب ایران با استفاده از سنجش از دور وgis

تصاویر و محصولات سنجنده مودیس (deep blue aerosol optical thickness ، brightness temperature ) به منظور بارزسازی و زون بندی غلظت توده های گردوغبار جنوب غرب ایران در چهار ماه اول و اسفند سال 1388 جمع آوری گردید. از آنجا که مطالعات قبلی و تحلیل های تئوری بر مبنای انتقال تابش اتمسفر دال بر وجود یک رابطه همبستگی مثبت بین ضخامت نوری آئروسل (aod) و غلظت ذرات معدنی اتمسفر (pm10) می باشد، و با تصحیح aod نسبت به ارتفاع و رطوبت نسبی می توان این رابطه را تقویت نمود. با بکارگیری داده های غلظت سازمان محیط زیست استان خوزستان این رابطه مورد بررسی قرار گرفت. برای محاسبه فاکتور رطوبت از رابطه ای که در سال 2009 توسط وانگ و همکاران ارائه گردیده استفاده شد. با بکارگیری نمونه های معلوم aod و pm10 بیست مدل برای بدست آوردن ضریب تجربی این رابطه محاسبه و مقدار با کمترین rms و بیشترین r2انتخاب و در نهایت نقشه pm10 استان خوزستان تهیه گردید. نتایج نشان داد که: 1- رابطه همبستگی مثبت بین aod و pm10 با r2 برابر814/0 وجود دارد. 2- تصحیح رطوبت نسبی موجب افزایش همبستگی می گردد. اما این افزایش چندان قابل توجه نبود بطوریکه r2 از 814/0 به 885/0 افزایش یافت. این امر نمایانگر عدم تاثیر قابل توجه رطوبت نسبی در فصل های بهار و تابستان در منطقه مورد مطالعه بر بهبود رابطه همبستگی می باشد 3- متوسط ساعتی pm10 نسبت به متوسط روزانه آن همبستگی بالاتری با aod نشان می دهد. علت این امر تغییرات شدید روزانه pm10 می باشد. در این تحقیق برای بارزسازی گردوغبار در داده های سنجنده مودیس سه روش ذیل استفاده گردید: btd (brightness temperature differences )، الگوریتم میلر و الگوریتم روسکاونسکی تمام الگوریتم های فوق برای بارزسازی توده گردوغبار 16 تیرماه سال 1388 اجرا گردید. برای اعتبار سنجی نتایج بدست آمده با تصویر رنگی طبیعی مقایسه گردید و معلوم شد همه روشها تقریباً موفقیت بالایی دارند اما از یک موج به موج دیگر میزان موفقیت هر الگوریتم تغییر می یابد. که ممکن است ناشی از تغییرات ویژگی های توده (ارتفاع، ساختار معدنی ذرات و غیره) باشد. با این وجود روش میلر نسبت سایر موارد، حواشی کم غلظت را بهتر بارز می نمود. بطور کلی نتایج نشان داد که داده های مودیس قابلیت بالایی برای مطالعه توده ها با تفکیک بالا دارند. و روش های مبتنی بر btd و دادههای مرئی برای جنوب غرب ایران مناسبتر از سایر روشها است و دلیل آن ورود تودههای گردوغبار از منشاءهای متفاوت به ایران و در نتیجه تغییر ساختار معدنی ذرات و نیز وجود سطوح روشن وسیع در منطقه است